بررسی روند تغییرات زمانی- مکانی تالاب‌های بین‌النهرین و عوامل مؤثر بر آن

Authors

  • امیرحسین حلبیان دانشیار، گروه جغرافیا، دانشگاه پیام‌نور، تهران، ایران. (مسؤول مکاتبات)
  • مهران شبانکاری دکتری اقلیم‌شناسی،گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، ایران.
Abstract:

قرن 21 چالش­های زیادی را در پیش رو دارد که مقوله­های محیط زیستی چون تخریب جنگل­ها و تالاب­ها و پیامدهای آن(سیل، خشک­سالی و گرد و غبارها) از مهم­ترین این چالش­ها بشمار می­آیند. تالاب­های بین النهرین به عنوان بزرگ­ترین اکوسیستم آبی خاورمیانه، به صورت حوضه­ی اگزورئیک در جنوب عراق و بخش کوچکی از جنوب غربی ایران قرار گرفته­اند. این تالاب­ها به دلیل وسعت زیاد، پایداری رطوبتی و هم­جواری با رودخانه های دایمی، یکی از پویاترین زیست بوم­های آب شیرین جهان را در مقیاس محّلی- منطقه­ای بوجود آورده­اند. این زیست­بومها با توانمندی­های هیدرواقلیمی- اکولوژیکی بسیار ارزش­مند، نقش و جایگاه بسیار مهمی در پالایش محیطی و حیات اقتصادی منطقه دارند. تغییرات کمی و کیفی ناشی از فرآیندهای نامطلوب انسانی- طبیعی در دهه­های اخیر تأثیرات مهمی بر ساختار و کارکرد این مجموعه گذاشته است و نقش تالاب­ها را از تثبیت ریزگردها و پالایش محیطی به خاستگاه و کانون گرد و غبار منطقه­ای تغییر داده است. این پژوهش با روش آماری، تحلیلی- اسنادی،روند فروسایی و ناپایداری تالاب­های بین النهرین را به عنوان یکی از علل افزایش گرد و غبار در ایران زمین مورد بررسی قرار می­دهد. نتایج نشان داد که تالاب­ها تغییرات تدریجی و ناگهانی متعددی را تجربه کرده­اند. مهم­ترین عوامل مؤثر بر این تغییرات عبارتند از: تغییرات هیدرواقلیمی، توسعه امور زیربنایی(سدسازی، زهکشی و ....)تهدیدهای محیطی(تنش­های سیاسی و نظامی، خشک­سالی و .....) و انواع آلاینده­های انسانی(کشاورزی، صنعتی، خانگی) که در مدیریت و برنامه­ریزی هیدروپلیتیک محلی- منطقه­ای، جهت بهسازی و پایداری محیطی تالاب­ها و بالطبع کاهش رخداد پدیده گرد و غبار باید لحاظ شوند. این پژوهش نشان داد که تصاویر ماهواره­ای توانایی آشکارسازی و توصیف تغییرات زمانی- مکانی تالاب­های بین­النهرین را دارند. 

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی روند تغییرات زمانی- مکانی تالاب های بین النهرین و عوامل مؤثر بر آن

قرن 21 چالش­های زیادی را در پیش رو دارد که مقوله­های محیط زیستی چون تخریب جنگل­ها و تالاب­ها و پیامدهای آن(سیل، خشک­سالی و گرد و غبارها) از مهم­ترین این چالش­ها بشمار می­آیند. تالاب­های بین النهرین به عنوان بزرگ­ترین اکوسیستم آبی خاورمیانه، به صورت حوضه­ی اگزورئیک در جنوب عراق و بخش کوچکی از جنوب غربی ایران قرار گرفته­اند. این تالاب­ها به دلیل وسعت زیاد، پایداری رطوبتی و هم­جواری با رودخانه های...

full text

بررسی تغییرات زمانی و مکانی تبخیر بر اساس مهمترین عوامل هواشناختی مؤثر بر آن در ایران مرکزی

تبخیر یکی از فراسنجه‌های مهم اقلیمی و متاثر از چندین عامل مختلف دیگر است. تبخیر علاوه بر تاثیرپذیری از عوامل دیگر گاهی اوقات خود نقش مهمتری در اقلیم منطقه‌ای بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک دارد. برآورد درست مقدار تبخیر نقش اساسی در مدیریت بهینه منابع آب و تعیین نیاز آبی ایفا می‌کند. در این تحقیق 14 ایستگاه هواشناسی در مناطق خشک مرکزی و جنوبی ایران انتخاب شد. در این مرحله آمار دراز مدت مربوط به ف...

full text

بررسی روند تغییرات مکانی – زمانی پارامترهای دمایی ایران

چکیده[1] در حال حاضر تغییر و نوسانات اقلیمی به همراه ناهنجاری‌های حاصل از آن یکی از مسائل مهم و مطرح جهانی است. آشکارسازی تغییرات دما و بارش به‌عنوان مهم‌ترین عناصر اقلیمی یک منطقه، به‌عنوان شاهدی اولیه تغییرات اقلیمی در بسیاری از مناطق جهان استفاده می‌شود. هدف این تحقیق بررسی روند دمای ایران در مقیاس‌های زمانی سال، فصل و ماه است. بدین منظور داده‌های میانگین حداقل، متوسط و حداکثر دما، برای 38 ...

full text

بررسی تغییرات زمانی و مکانی تبخیر بر اساس مهمترین عوامل هواشناختی مؤثر بر آن در ایران مرکزی

تبخیر یکی از فراسنجه های مهم اقلیمی و متاثر از چندین عامل مختلف دیگر است. تبخیر علاوه بر تاثیرپذیری از عوامل دیگر گاهی اوقات خود نقش مهمتری در اقلیم منطقه ای بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک دارد. برآورد درست مقدار تبخیر نقش اساسی در مدیریت بهینه منابع آب و تعیین نیاز آبی ایفا می کند. در این تحقیق 14 ایستگاه هواشناسی در مناطق خشک مرکزی و جنوبی ایران انتخاب شد. در این مرحله آمار دراز مدت مربوط به ف...

full text

بررسی روند تغییرات مکانی – زمانی پارامترهای دمایی ایران

چکیده[1] در حال حاضر تغییر و نوسانات اقلیمی به همراه ناهنجاری های حاصل از آن یکی از مسائل مهم و مطرح جهانی است. آشکارسازی تغییرات دما و بارش به عنوان مهم ترین عناصر اقلیمی یک منطقه، به عنوان شاهدی اولیه تغییرات اقلیمی در بسیاری از مناطق جهان استفاده می شود. هدف این تحقیق بررسی روند دمای ایران در مقیاس های زمانی سال، فصل و ماه است. بدین منظور داده های میانگین حداقل، متوسط و حداکثر دما، برای 38 ا...

full text

تغییرات مکانی و پهنهبندی توان رسوبگذاری و خورندگی و عوامل مؤثر بر آن درآبزیرزمینی شهرکرد

Shahrekord groundwater is the main source of water for drinking, and the agricultural and industrial activities of its inhabitants. Water quality measures of scaling and corrosion can deteriorate steel-based systems used for storage or supplying water for drinking and to industry and irrigation. The main aim of this study was to assess the spatial variability and mapping of scaling and corro...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 14  issue 4

pages  9- 24

publication date 2017-02-19

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023